Viola da gamba |
---|
Italienisch: viola da gamba, Änglisch: viol, Franzöösisch: viole de gambe |
Klassifikazioon |
Chordofoon Striichinstrumänt |
Stimmige (Diskant, Alt/Tenor, Bass)[1] |
Verwandti Instrumänt |
Baryton, Viola d’amore, Viola bastarda, Lira da gamba, Lira da braccio |
Viola da gamba (zu ital. viola „Giige“ und gamba „Bäi“, uf Dütsch au nume Gambe oder Chneugiige bzw. Schoossgiige) isch e Sammelbezäichnig für e Familie vo historische Striichinstrumänt. Si isch zur gliiche Zit entstande wie d Giigefamilie. D Bezäichnig da gamba läitet sich drvo ab, wie mä s Instrumänt hebt bim Spiile. D Instrumänt in alle Stimmlaage – Diskant-, Alt-/Tenor- und Bassgambe bzw. Violone – wärde im Geegesatz zu de viole da braccio, das häisst „Armgiige“, zwüsche de Bäi ghebt bzw. die chliinere Tüpe wärde mit em Korpus uf e Schooss gstellt mit em Hals ufwärts.
D Gambe si woorschinlig im 15. Joorhundert z Spanie entstande. Si häi fümf bis säggs, spööter au siibe Saite in Quart-Terz-Stimmig und e Griffbrätt mit Bünd. Dr Spiiler hebt dr Booge im Undergriff. D Gambe si bis ins 18. Joorhundert in dr Muusig in e Hufe öiropäische Länder verwändet worde, vor allem z Italie und Frankriich, Ängland und Dütschland und häi äugeni Mensure und Baugstaltige ghaa und underschidligi Funkzioone bim Solo-, Ansambel- und Generalbass-Spiil. Wo s Violondschello und dr Kontrabass ufchoo si, si d Gambe, wo bis denn d Kammermuusig vo de Akademie, dr Aristokratii und em woolhabende Bürgerdum bestimmt häi, no di noo vergässe worde, häi aber e baar vo iire bau- und spiiltechnische Äigehäite an die modärne Instrumänt witergee. Vor allem wäge dr historische Uffüerigsbraxis het d Viola da gamba sit em Aafang vom 20. Joorhundert e Rönessans erläbt.[2]